VKİ ya da BMI (body mass index) olarak da bilinen vücut kitle indeksi boy kilo indeksi şeklinde de karşımıza çıkmaktadır. Vücut kitle indeksi genel tanımıyla boy uzunluğunun kilo ağırlığına oranını gösteren bir ölçüttür. İnsan vücudundaki yağ oranıyla paralellik gösterse de vücuttaki yağ oranı hakkında direk bir bilgi edinmemizi sağlamaz. Fakat kilo kontrolünün sağlanmasında yardımcı olur.
Kişilerin hangi ideal kilo ağırlığında olmaları gerektiğini ve olumsuz bir durumda gerekli önlemlerin alınabilmesini sağlar. Vücut kitle indeksi aşırı kilo alma durumunu engelleme, daha sağlıklı bir yaşam sürme, kalp krizi, şeker ve diyabet benzeri hastalıkların önüne geçebilmek ve obeziteye karşı mücadele edebilmek noktasında önemli rol oynamaktadır.
Vücut Kitle İndeksi Hesaplama
Vücut kitle indeksi hesaplamak kişilere vücut yağ oranı hakkında net bir bilgi sağlamasa da hangi ideal kilo aralığında olması gerektiğine dair bilgi verir. VKİ bir diğer ifadeyle BMI değeri kişilerin kilosunun, diyabet, kalp krizi, şeker, kanser gibi hastalıkları saptamada fayda sağlayabilir.
Vücut kitle indeksi kişilerin vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine oranlanması ile hesaplanmaktadır. Tüm yaş gruplarında geçerli olan bu formül 2 ile 18 yaş aralığındaki kişilerde uygulandığında sonuçları farklı şekilde değerlendirilmektedir. 2 ile 18 yaş aralığındaki kişilerde vücut kitle indeksi aynı çıktığında bir bireyle obezite olarak değerlendirilirken bir diğer kişide ideal kiloda olduğu şekilde değerlendirilebilir. Bu yaş aralığında vücut kitle endeksi cinsiyet ve yaşa göre farklılık göstermesi nedeniyle uzman doktorlar tarafından hesaplanması uygun görülmektedir.
İdeal Kilo Hesaplama
İdeal kilo vücut kitle indeksi hesaplandığında ortaya çıkan değerin olması gereken aralıkta tutulması ve bu aralıkta korunması gereken kilo miktarını gösteren bir ifadedir.
İdeal kilo cinsiyet, boy uzunluğu ve vücut ağırlığı değişkenleri dikkate alınarak hesaplanmaktadır. İdeal kilo hesaplanması çeşitli hastalıklardan korunmak ve vücut sağlığını korumak açısından önem arz etmektedir.
İdeal kilo kadınlarda vücut kitle indeksi değer aralığının alt sınırına, erkeklerde ise vücut kitle indeksi aralığının üst sınırına yakın olması beklenmektedir. Genel olarak vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine oranıyla hesaplanmaktadır. Cinsiyet değişkeni dikkate alındığında ise kadın ve erkeklerde farklı ideal kilo hesaplama yöntemi kullanılabilmektedir.
Vücut Kitle İndeksi Sınıflandırma
Vücut kitle indeksi kişilerin sağlıklı bir yaşam sürebilmeleri açısından önemli bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda Dünya Sağlık Örgütü yapmış olduğu çalışma ile vücut kitle indeksi değer aralıklarının ne ifade ettiğine dair yorum yapılabilmesi açısından bir sınıflandırma sunmuştur.
Vücut kitle indeksi Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirtilen değer aralığına göre:
- 18,5 değeri altında kalanlar zayıf
- 18, 5-24.99 arasındaki değerler normal,
- 25-30 aralığında olanlar fazla kilolu,
- 30-35 aralığında olanlar Tip 1 obez,
- 35-40 aralığında olanlar Tip 2 obez,
- 40 değeri üzerinde olanlar ise Morbid obez olarak değerlendirilmektedir.
Aynı zamanda 40 ve üzerindeki değerler morbid obez olarak değerlendirilirken 50 ve üzeri değerler için süper obez, 60 ve üzeri değerler için de süper süper obez olarak da değerlendirilmektedir.
Vücut Kitle İndeksi Hesaplama Formülü
Vücut kitle indeksi kişilerin vücut ağırlığının boy uzunluğunun karesine oranı ile hesaplanmaktadır.
Vücut Kitle İndeksi= Vücut Ağırlığı / Boy Uzunluğu²
OBEZİTE NEDİR?
Obezite ya da bilinen diğer bir adıyla şişmanlık insan vücudundaki fazla yağ oranını gösteren ifadedir. Obeziteye dair vücut kitle indeksi hesaplamaları sonucunda bilgi elde edilebilmektedir. Fakat bunun yanı sıra metabolizma hızı ve detaylı vücut analizi bilgileri de gerekmektedir.
Obezite insan sağlığı açısından büyük bir risk teşkil eder ve bir hastalık olarak değerlendirilmektedir. Obezite hastalığı insan vücudunda birçok organı olumsuz yönde etkilediği gibi yaşam kalitesini de düşürmektedir. Dünya Sağlık Örgütünün belirlediği değer aralığına göre vücut kitle indeksi 30 üzerinde olanlar obezite olarak değerlendirilmektedir. Obezite günümüzde kalp krizi, diyabet, şeker, kanser gibi birçok hastalığa neden olmaktadır. Dünyada gittikçe yaygınlaşan bu hastalığın tedavisi mümkündür. Çeşitli beslenme programları ve egzersizler sayesinde obezitenin önlenmesi mümkündür.
